ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΠΑΡΩΤΙΔΑΣ & ΣΙΑΛΟΓΟΝΩΝ ΑΔΕΝΩΝ
Οι Σιαλογόνοι αδένες παράγουν το σάλιο και το αδειάζουν μέσα στην στοματική κοιλότητα και την υγραίνουν. Εκτός αυτού συμμετέχουν στην επεξεργασία της τροφής και τον καθαρισμό των δοντιών.
Τους χωρίζουμε σε:
– Κύριους(Μείζονες)που βρίσκονται γύρω από το στόμα και είναι οι Παρωτίδες, οι Υπογνάθιοι και οι Υπογλώσιοι, που μεταφέρουν το σάλιο με σωληνάκια(πόροι) και το αδειάζουν μέσα στο στόμα
και σε
– Μικρούς(Ελάσσονες),που είναι πολλοί μικροί, διάσπεαρτοι μέσα στον βλεννογόνο του εσωτερικού του στόματος και του φάρυγγα (χείλη, μάγουλα,υπερώα κ.ο.κ).
Οι κύριες παθήσεις των σιαλογόνων αδένων είναι:
α) Απόφραξη των πόρων, συνηθέστερα των Υπογναθίων και των Παρωτίδων, από λίθους που δημιουργούνται μέσα στον πόρο και εμποδίζουν τη ροή του σάλιου, αυτό μαζεύεται μέσα στον αδένα και τον φουσκώνει και πονάει. Αυτό γίνεται, ως επί το πλείστον, στην διάρκεια του φαγητού οπότε παράγεται πιο πολύ σάλιο και αν η απόφραξη του πόρου δεν είναι πλήρης, ξεφουσκώνει μετά το φαγητό. Πολλές φορές μπορεί να συμβεί και μόλυνση του σάλιου και δημιουργία πύου στον αδένα.
β)Φλεγμονές. Η πιο γνωστή και συνηθισμένη στα παιδιά είναι η Παρωτίτιδα(Μαγουλάδες) που προσβάλλει και τις δυο παρωτίδες και αφήνει ανοσία. Μπορεί να συμβεί και σε ενηλίκους που δεν την πέρασαν σαν παιδιά και είναι επικίνδυνη για την γονιμότητα των ανδρών. Μολύνσεις μπορεί να προκληθούν και από εστίες φλεγμονών του στόματος-φάρυγγα μέσω του πόρου.
γ)Όγκοι, καλοήθεις και κακοήθεις. Εκδηλώνονται σαν διόγκωση ανώδυνη, σχεδόν πάντα ενός μόνο αδένα. Μερικές φορές οι κακοήθεις όγκοι μπορεί να μεγαλώνουν γρήγορα, να έχουν πόνο και να είναι σκληροί και τότε χρειάζεται αμέσως διερεύνηση. Γενικά σε ενηλίκους η διόγκωση ενός μόνο αδένα συνήθως οφείλεται σε όγκο ή σε απόφραξη.
δ)Άλλες παθήσεις που προκαλούν διόγκωση των σιαλογόνων αδένων είναι αυτοάνοσα νοσήματα όπως το σύνδρομο Sjogren (ξηροστομία, ξηροφθαλμία) και HIV (Έιτζ),όπως επίσης Ρευματοειδής αρθρίτις, Διαβήτης, Αλκοολισμός κ.α.
Η θεραπεία ανάλογα με το είδος της πάθησης είναι φαρμακευτική ή χειρουργική. Στις εγχειρήσεις της Παρωτίδας χρειάζεται μεγάλη προσοχή να μην πειραχτεί το Προσωπικό νεύρο που περνά από μέσα της γιατί η βλάβη του προκαλεί παράλυση του προσώπου, (της πλευράς που χειρουργείται).
